Die indiensnemingskontrak dien as ‘n formele erkenning van die werksverhouding en dit beskerm beide die werkgewer en die werknemer rakende hul pligte en verantwoordelikhede. Kontrakte is daar om beide partye in die werkplek te beskerm.
Alle werkers (insluitend permanente, seisoenale, subkontrakteurs, tydelike, vaste termyn, vakleerlingskappe, ens.) moet voorsien word van ‘n skriftelike dienskontrak op die dag van indiensneming. Werknemers wat op die perseel bly en werk tussen seisoene doen, moet ‘n kontrak in plek hê om die werkgewer te beskerm en te verseker dat die werknemer tot die diensvoorwaardes ingestem het. Die kontrak verlaag nie slegs die risiko vir die produsent nie, maar dit verseker ook dat al die werkplekreëls op skrif is en dat daar geen onduidelikhede of misverstande bestaan nie. Buiten dat dit ‘n wetlike vereiste is, is die kontrak die begin van die verhouding en sal dit die werksverhouding en werkplekreëls vir beide partye uiteen sit.
Dit is dus noodsaaklik dat werkgewers die verskillende kategorieë van indiensneming verstaan, d.w.s. of die werknemer permanent in diens is of slegs seisoenaal gebruik word, en verseker dat die werksverhouding korrek in die kontrak weerspieël word.
Werkgewers moet ook onthou om werknemers van ‘n kontrak te voorsien wanneer hulle begin werk, en kan nie eers dae, weke, of maande wag voordat hulle ‘n kontrak aan ‘n werknemer verskaf nie, aangesien dit beide die werkgewer en werknemer in gevaar stel. Die dienskontrak moet ook aan die werknemer verduidelik word wanneer hulle begin werk en die werknemer moet die inhoud verstaan – dit moet herhaal word indien nodig.
Indien die indiensnemingskontrak ook ooreenkomste insluit rondom behuisingsvoordele, prestasie-bonusse, of teikens vir produksie (in die verlede bekend as stukwerk), moet hierdie aspekte baie duidelik omskryf word in die kontrak. Daar is byvoorbeeld ‘n twee-ledige verantwoordelikheid wat op beide die werkgewer en die werknemer rus in hierdie gevalle, en dit moet so ooreen gekom word. Byvoorbeeld, indien die werkgewer behuising voorsien, moet die inwoner dit netjies en skoon hou, of produksie-bonusse is slegs betaalbaar ná ‘n sekere teiken bereik is. Hierdie aspekte moet baie duidelik uiteen gesit en ooreengekom word, alvorens die werknemer in diens geneem word.
Vir meer inligting en bystand oor kontrakte, sien gerus die SIZA Etiese Standaard: https://siza.co.za/standard/social-standard/ en voorbeelde van kontrakte hier: https://siza.co.za/document-library/social-library-documents-templates/
