Indringerplante, of IAP’s, is plante wat nie natuurlik voorkom in ‘n spesifieke gebied nie en dikwels ‘n beduidende negatiewe impak op die omgewing het deur habitatvernietiging te veroorsaak, die beskikbaarheid van water te verminder, en die risiko en intensiteit van veldbrande te verhoog.
Soos gestel deur die Nasionale Omgewingsbestuur: Wet op Biodiversiteit nr 10 van 2004 (NEMBA), is grondeienaars onder ‘n wetlike verpligting om IAP’s wat op hul eiendom voorkom, te beheer. Daarom is dit ‘n minimum vereiste dat bestuur in besit is van ‘n geformaliseerde IAP-verwyderingsplan wat strategiese rigting aan die plaas se IAP-verwydering verskaf.
Die Regulasies vir Uitheemse en Indringerspesies (AIS) van 2014 lys vier verskillende kategorieë van IAP’s wat bestuur, beheer of uitgeroei moet word. Grondeienaars moet verseker dat IAP-beheerplanne die IAP-spesies wat op die eiendom teenwoordig is volgens hierdie kategorieë identifiseer en klassifiseer, aangesien dit ‘n impak sal hê op watter spesies geprioritiseer moet word vir verwydering. Die kategorieë is soos volg:
- Kategorie 1a: Mees skadelike spesies wat onmiddellike optrede vereis om te beheer en uit te roei. Enige vorm van handel of plant is streng verbode.
- Kategorie 1b: Indringerspesies wat beheer en, waar moontlik, verwyder en vernietig moet word. Enige vorm van handel of plant is streng verbode.
- Kategorie 2: Indringerspesies of spesies wat as potensieel indringend geag word, waarvoor ‘n permit vereis word om ‘n beperkte aktiwiteit uit te voer. Hierdie kategorie sluit kommersieel belangrike spesies soos denne-, wattel- en gombome in.
- Kategorie 3: Indringerspesies wat in voorgeskrewe gebiede of provinsies mag bly. Verdere plant, voortplanting of handel is egter verbode.
Kategorie 2 IAP’s word as potensieel indringend beskou en kan onder spesiale omstandighede gekweek word, byvoorbeeld Beeshoutbome (Casuarina cunninghamiana) wat as windskerms tussen boorde gebruik word, en Gombome (Eucalyptus spp.) wat vir heuningproduksie gebruik word. Volgens NEMBA is die verbouing van hierdie plante ‘n beperkte aktiwiteit en vereis dus ‘n permit, ongeag wanneer dit geplant is. Waar Kategorie 2 spesies verbou word, word ‘n afbakeningspermit vereis indien ‘n grondeienaar hierdie plante vir kommersiële doeleindes wil behou. Afbakeningspermitte vir die behoud van IAP-spesies word deur die Departement van Landbou Grondhervorming en Landelike Ontwikkeling (DALRRD) uitgereik.
‘n Geskikte IAP-verwyderingsplan moet ‘n kaart van IAP-dekking bevat, sowel as ‘n werkblad met die volgende inligting:
- Dominante IAP-spesies teenwoordig op die perseel, sowel as hul NEMBA-kategorieë
- Digtheid van IAP-besmetting
- Volwassenheid van IAP’s
- Metodes van skoonmaak
Data wat ingesamel word rondom die ligging, digtheid, en volwassenheid van die IAP’s sal van nut wees wanneer ‘n IAP-verwyderingsplan geformaliseer word en moet die fasering van IAP-skoonmaak prioritiseer. Gebiede wat geprioritiseer moet word is bergopvanggebiede, oewergebiede, kritieke biodiversiteitsgebiede, en gebiede wat ‘n brandrisiko inhou. As IAP’s binne of langs ‘n rivier geleë is, word dit aanbeveel om in die bolope te begin skoonmaak en stroomaf te beweeg. Ideaal gesproke moet digte, volwasse blokke laaste verwyder word, aangesien dit onwaarskynlik is dat hul digtheid sal toeneem.
Om te verseker dat IAP’s effektief uitgeroei word, moet relevante personeel voldoende opgelei word in die veilige en toepaslike IAP-skoonmaakmetodes. Die beheermetodes vir IAP-verwydering kan breëliks in hierdie drie kategorieë geklassifiseer word:
- Meganies (bv., kap, strook, handtrek, en sny)
- Chemies (bv., die blaarbesproeiing van onkruiddoders op geteikende plante)
- Biologies (bv., vrystelling van natuurlike vyande wat bevolkingskragtigheid sal verminder tot ‘n vlak vergelykbaar met dié van die natuurlike plantegroei).
Onthou altyd dat omgewingsveiligheid geprioritiseer moet word wanneer onkruiddoders gebruik word vir IAP verwydering. Bestuur en onkruiddoderoperateurs moet ‘n basiese begrip van onkruiddoders en hul funksies hê, aangesien dit die korrekte keuse van onkruiddoders vir die geteikende plant sal bepaal. As hulle verkeerd aangewend word, kan onkruiddoders meer skade doen as goed, veral wanneer daar in oewergebiede gewerk word.